TELBİYE:
LEBBEYK ALLAHÜMME LEBBEYK LEBBEYKE LÂ ŞERÎKE LEKE LEBBEYK İNNE’L-HAMDE VE’N-NİĞMETE LEKE VE’L-MÜLK LÂ ŞERÎKE LEK.
3 Defa okunup selât u selam getirilir. Sonra kısa dua Rabbenâ Âtina okunur.
Hac muamelesini yapan hacı adayı, yakınlarını ziyaret ederek helalleşir. Vesaite binmeden evvel evinde 2 rekat namaz kılar. Rıza-i Bari için dua eder. Duasında hasseten bu mübarek yolu ve vazifeyi huzur ve rahatlıkla yapmasını Cenâb-ı Hak’tan tazarru ve niyaz eder. Lüzum eden eşyalarıyla vesaitine biner. Arkadaşları ile iyi geçinmesi için sabırlı davranır. Bunun ölçüsü yoktur. Çünkü Hazret-i Allah hac yolunda cidali haram kılmıştır. Münferit kılacağı farz namazlarını seferi olarak kılar. Yoldaki ziyaret yerlerini mümkün mertebe ihmal etmez. Bu şekilde Medine-i Münevvereye varır. Allah’ı zikrederek ve salat u selâm getirerek eve yerleştikten sonra gusl eder, temizliğini yapar, güzel kokular sürünür ve kemâl-i edeple huzur-u pegamberîye bab-ı selam kapısından girer başkalarına eza vermeden bir kaç metre kala selam vererek;
es-selatu ve’s-selamu aleyke ya rasullah
es-salatü ve’s-selamu aleyke ya habiballah
es-salatü ve’s-selemu aleyke ya seyyide’l-evvelîne
ve’l-âhirîn. Cemîi’l-enbiya-i ve’l-mürselîn ve’l-hamdü lillahi rabbi’l-alemîn, der.
Başkalarının selamları varsa onları da arz eder. Yan tarafa geçer;
Es-selamu aleyke ya halifeti rasulillah Ebu Bbekir Sıddık r.a.
Es-selamu aleyke ya halifeti rasulullah Ömeru’l-Faruk r.a.
Ruhlarına üç ihlas bir fatiha okuduktan sonra kemal-i edeple geri çekilir. İmkân bulunursa mermer direkler arasında Allah rızası için iki rekat namaz kılar. Medine-i Münevverde bulunduğu müddet beş vakit namazı Ravza-i Mutahhara’da kılar. Sık sık ziyaret eder, içerisi dolmuş ise dışarıda da olur. En az kırk vakit lazımdır. Bu hususta peygamber efendimizin müjdesi var. Sekiz gün eder. Ziyaretlere de gitmeyi ihmal etmez. Mescid-i Kuba, Uhut şehitleri, Hazret-i Hamza, Kıbleteyn, Hulefa-i Raşidîn efendilerimizin mescitleri ve Cennetü’l-Bâkiye ziyaret eder. Bunu hatırdan çıkarmayacağız. Allah’tan başka ilah yoktur. Mekke-i Mükerreme’ye hareket edileceği gün temizlik yapar, gusl eder, ihram niyetiyle iki rekat namaz kılar ve şöyle dua eder;
“Haccı temettû yapmak için Ya Rabbi umre yapmak istiyorum, sen bana kolaylaştır, sen benden kabul et.” der ihrama girer. Üzerinde dikişli bir şey bırakmaz. Yalnız iki parça havludan ibarettir. İğne ile veya benzeri bir şeyle tutturmaz. Kemer çanta ve kol saati alabilir. Kadınların elbisesi ihramdır. Elbise üzerine giydikleri beyaz ihram niyetiyle sünnettir. Tebiyeye başlanır.
LEBBEYK ALLAHÜMME LEBBEYK LEBBEYKE LÂ ŞERÎKE LEKE LEBBEYK İNNE’L-HAMDE VE’N-NİĞMETE LEKE VE’L-MÜLK LÂ ŞERÎKE LEK.
Üç defa okunur. Sonra selavat-ı şerife ve kısa dua okunur. Sık sık telbiye getirir, ihramla huzur-ı peygamberiyeye gelerek veda ziyareti yapılır. Ve mekke-i Mükerremeye hareket edilir. Mikat mahalli yakın olduğu için Medine-i Münevvere’de ihrama girmek daha uygun olur. İhram yasaklarına riayet edilir. Ve Mekke-i Mükerreme’ye duhul ettiğinde yerleşir. Tekrar gusl eder yahut abdest alır ve Kabe-i Muazzama’ya beytullaha bab-ı selam kapısından girer. Beytullahı gördüğünde telbiyeyi keser, tekbir tehlile başlar ve dua eder buradaki dua müstecaptır. Beytullaha tekbir ve tehlille yaklaşır.
Tekbir: Allahu ekber, Allahu ekber lâ ilahe illallahu vallahu ekber Allahu ekber ve lillahi’l-hamd
Tehlil: la ilahe illahu vahdehu la şerike lehu lehü’l-mülkü ve lehu’l-hamdü ve hüve ala külli şeyin kadîr
İhramı sağ kol altından sol omuza atar. Sağ omuz çıplak kalır. Ve Hacer-i Esved’e yaklaşır. Niyet eder:
“YARABBİ UMRE TAVAFI YAPMAK İSTİYORUM. SEN BANA KOLAYLAŞTIR, SEN BENDEN KABUL ET” diye.
Hacer-i Esved’e geriden istiğlam eder:
“BİSMİLLAHU ALLAHÜ EKBER VE LİLLAHİL HAMD” diye.
Beytullah’ı sol tarafına alır ve tavafa başlar. 7 Şavt 1 Tavaftır. Allah’ı zikrederek ve tazarru niyaz eder:
“SÜBHANALLAHÜ VELHAMDÜ LİLLAHİ VELA İLAHE İLLALLAHÜ VALLAHÜ EKBER VELA HAVLE VELA KUVVETE İLLA BİLLAHİL ALİYYİL AZİM.” okur. Rukni Yemani’ye kadar (Rukni Yemani, Hacer-i Esved’den bir önceki köşe.) İstiğlam eder; “Bismillahü Allahü Ekber” diye, Hacer-i Esved’e kadar.
“RABBENA ATİNA FİDDÜNYA HASENETEN VE FİL AHİRETİ HASENETEN VEGINA AZABENNAR, VE ETKILNEL CENNETİ MEAL EBRAR, YA AZİMÜ YA GAFFAR YA RABBEL ALEMİN” der ve tekrar Hacer-i Esved hizasına gelir, istiğlam eder, 2. şavta başlar, 7 şavt tamam olur. Şavtların dördünde biraz çalımlı yürür, sünnettir. Tavaf bittikten sonra gene Hacer-i Esved istiğlam edilir ve Makam-ı İbrahim’de Beytullah’ın herhangi bir yerinde 2 rekat tavaf namazı kılınır, dua edilir.
Tekrar Hacer-i Esved istiğlam edilir ve Safa tepesine çıkılır. Beytullah’a doğru görecek şekilde durulup niyet edilir:
“NİYET ETTİM YARABBİ UMRE SAY’INI YAPMAYA, SEN BANA KOLAYLAŞTIR, SEN BENDEN KABUL ET” denir.
“Bismillahi Allahü Ekber” diya Beytullah’a doğru selam alınıp Merve tapesine yürünür. Tazarru niyaz ve zikrullah ile iki yeşil direk arasında koşulur. Merve’ye varılır. Gene Beytullah selamlanır, Bismillahü Allahü Ekber, diye. Böylece; Safadan Merveye (1), Merveden Safaya (2), Safadan Merveye (3), Merveden Safaya (4), Safadan Merveye (5), Merveye Safaya (6), Safadan Merveye (7), hitam bulur. Ve Mervede dua edilir.
Zemzeme inilir; bolca ayakta zemzem içilir. Tıraş olur. İhramdan çıkar. Bu suretle umre hitam bulur. Eğer kudum tavafı yapacaksa ki afakiler. Yani dışarıdan gelenler için sünnettir- ihramlı iken de, ihramdan çıktıktan sonra da olur. Gene tavaf yapmak için niyet edilir, şöyle ki: “NİYET ETTİM YARABBİ UMRE SAY’INI YAPMAYA, SEN BANA KOLAYLAŞTIR, SEN BENDEN KABUL ET” diye.
7 şavt yapar. Kudum Tavafını Haccı İfratla niyet edenler yapar. 2 rekat tavaf namazı kılar. Eğer ziyaret tavafının Say’ını bayramdan avvel yapmak isterse Kudum tavafının arkasından yapar. Vakit namazlarını Beytullah’ta kılar. Şerefe gününe kadar. Çok çok nafile tavaf yapar. En makbul ibadet tavaftır. Her tavaftan sonra mutlaka 2 rekat namaz kılar. Ve yapmış olduğu tavafların sevabını sevdiklerine bağışlayabilir.
Arafat’tan bir gün önce tekrar temizlik yapılır, gusledilir. Hac yapmak için bulunduğu yerde ihrama girer ve niyet eder:
“NİYET ETTİM YARABBİ HAC ETMEYE. SEN BANA KOLAYLAŞTIR, SEN BENDEN KABUL ET” der. TELBİYE başlar. O geceyi Arafat’ta geçirmek üzere çadırına yerleşir. Sünnet olanı o geceyi Mina’da geçirmek ve Arefe günü Arafat’a gitmektir. Amma izdihamdan buna imkan olmuyor. Gecesini ve gündüzünü ibadet ve taatla geçirmeye çalışır. Arefe günü eğer Arafat’taki Mescidde öğle namazını kılma imkanı bulmuş ise ikindi namazını da hemen arkasından ilave eder,”CEM-İ TAKDİM.” Yok eğer mescidde kılma imkanı bulamadı ise her vakti vaktinde kılar. Gün boyunca LEBBEYK, ZİKİR, TESBİH, TEKBİR, TEKLİL ve SALAVAT-I ŞERİFE’ lerle tazarru niyazla meşgul olunur. Anne, baba ve geçmişteki bütün müslümanlar için tazarru ve niyazda bulunur. Ayakta. Güneş batmadan vakfe durulur, Arafat’tan ayrılınmaz, güneş batmadan. Akşam namazı Arafat’ta kılınmaz, Müzdelife’de kılmak için tehir edilir. Müzdelife’ye gelinir. Akşam ve Yatsı namazları “CEM-İ TEHİR” olarak kılınır ve 70 adet nohut büyüklüğünde taş toplanır. Çamurlu ise yıkanır ve torbaya konur. Ve istirahat edilir. Sabah namazından sonra vakfe durulur ve zikrullah yapılır. Hanefi mezhepte vakfe vaciptir, terk edilirse ceza kurbanı lazım gelir. Mina’ya gelinir. Çadıra eşyalar bırakır. Ve büyük şeytana yaklaşır, dane dane “BİSMİLLAH ALLAHÜ EKBER” diye 7 taş atar, gider kurbanını keser. Başını tıraş ettirir, ihram yasakları üzerinden kalkar. Kurban keserken ihram kirlendi ise çıkarır elbisesini giyer. Temiz ise ihramlı olarak Ziyaret Tavafı’nı yapar. Niyetini; “Hac tavafı” yahut “Ziyaret Tavafı” diye yapar. Evvelce tarif edildiği gibi 2 rekat tavaf namazı kılar. Eğer evvelce yapmamış ise haccın sayini yapar. Mina’ya gelir, istirahat eder. Geceleri Mina’da kalmak sünnettir. Ertesi günü öğleden sonra 3 şeytan taşlanır. 7’şer taştan 21 taş atılır, sağ elin baş ve şehadet parmağı ile. Düşen taşlar alınmaz. Atılmış taş tekrar atılmaz. Taşları attıktan sonra dua edilir. 3. gün gene öğleden sonra 21 taşla 3 şeytan taşlanır, gün batana kadar. Mina’dan ayrılabilirse geri kalan taşları toprağa gömer. Mekke’ye gelir. Yol hazırlığına başlar. Ayrılacağı gün vacip olan Veda Tavafı’nı yapar. 2 rekat Tavaf Namazı kılar. Hüzünlü olarak dua eder.
“ELVEDA EY ALLAH’IN EVİ,
ELVEDA EY ALLAH’IN KABESİ,
ELVEDA EY HACER-İ ESVED,
ELVEDA EY MAKAM-I İBRAHİM,
ELVEDA EY OL ZEMZEM KUYUSU,
ELVEDA EY MESCİD-İ HAREM”
Geri geri veda kapısından çıkılır. Bir daha Beytullah’a giremez. Kadınlar hayızlı ise Beytullah’ın dışında hüzünlü bekler, içeri girilmez. Ve beraber kaldığınız yere avdet edersiniz.
HACC-I KIRAN
Umre ve haccı bir ihramda birleştirmektir. Sevabı ecri diğerlerinden üstün olup, cezası iki kattır. Mikatta ihrama girerken niyeti: “Umre ve Hac” diye yapacak. Umreden sonra tıraş olmayıp ihramlı kalacak, ancak bayram günü kurban kestikten sonra tıraş olup ihramdan çıkacak. İhramın yasaklarına riayet etmek şartıyla zaman da yakınsa Hacc-ı kıran tavsiye edilir. Hanımıyla gidenlere tavsiye edilmez.
HACC-I İFRAT
Yerli halka uygun hac şeklidir. Şerefe veya arefe günü hac niyetiyle ihrama girer. Arafat’a gider. Vakfe durur. Diğer vazifeleri aynen yapar. Yalnız kurban hac için gerekmez, fakat mukim olduğu için durumu müsaitse, üzerine vacip olan kurbanı keser.
BEDEL HAC
Vekaleten hac. Nasıl anlaştı ise; Hacc-ı Kıran, Hacc-ı Temettü veya Hacc-ı İfrat, ona göre yapar. Niyetleri bedel gittiği zatın ismine yapar. Telbiye ve bütün vazifeleri yaparken niyeti O’nun namına yapar. Çok dikkat gerekli olup, vebalde kalmamalıdır. Vekalet için Hac eden tercih edilir. Menasiki Haccı biliyor ise Hac etmeyenden de olur. Bir kişi ancak bir kişi için vekalet yapar.
İHRAMIN YASAKLARI:
1- İhramlı iken azasından birine tamamıyla güzel koku sürmek.
2- Saça yağ, kına ve emsali bir şeyler sürmek.
Dikişli elbiseyi tam bir gün giymek.
3- Tam bir gün başa bir şey örtmek.
Tıraş olmak, herhangi koltuk altı, kasık mahalli, boyun ve ense tıraş etmek.
Tırnak kesmek, haccın vecibelerinden birini terk etmek, ziyaret tavafını abdestsiz yapmak. Koyun ve keçi ceza olarak kesilir. Cezası olan bundan yiyemez. Cezalar Mina’da kesilir.
Büyük baş hayvanı ceza
gerektiren hususlar:
Traştan evvel cinsi münasebette bulunmak.
Cünüp olarak tavaf etmek
Fıtır sadakası gerektiren
haller:
Uzvun bir kısmına koku sürmek
Dikişli bir elbiseyi bir günden az giymek
Saçın sakalın alt kısmını traş etmek
Yerden yeşil ot yolmak ağaç kesmek
Av avlamak
Avcıya avı göstermek
Fazla malumat için hac rehberi bulundurulması ve müsait zamanda okunması tavsiye edilir.
Sakın ravza-i mutahhara ve beytullahta zuhr-ı ahir namazı kılmayasın. Memleketinizde de gerekmez. Ama o mübarek beldelerde hata yapmayasın. Yapmış olduğun manevi hata olduğu gibi mübarek beldeye hakaret ettiğini unutmayasın. Kimsenin ayıbını araştırmayasın. Bilesin ki oraya gelen kişiler Allah’ın davetlisidir. Gitmeden evvel hacı pilavı diye dejenere edilen bu türlü enaniyetten kurtulamayan günah işler. Eğer Allah rızası için ise fakiri fukarayı topla her zaman yedir ve giydir. Lazım gelen yardımını fakir fukaradan hiç bir zaman kesmeyesin. Allah rızası için. Bu kadar.
..
Haccınız mebrur
Sainiz meşkur
ve Zenbini mağfur
ve Amelen makbul
Kazancınız len tebur olsun.
..
Pir-i Galibi
H. Galip Hasan KUŞÇUOĞLU
